Ciekawostka przyrodnicza

Podobno są na świecie komary, których cały cykl życia – od narodzin, przez miłość,

rodzinę, dzieci, pracę, po śmierć – zamyka się w obrębie jednej doby. I teraz trudno mi

stwierdzić, czy naprawdę są gdzieś takie komary czy wymyślił to sobie piszący, żeby wzbudzić

litość. Bo jeżeli są naprawdę, cel jest naprawdę szczytny. Poeta mówi: słowo jest wieczne. Czy

zatem nie byłoby dobrze dać tym komarom żyć na zawsze, pozwolić im zastygnąć w bursztynie

zdania, nietracącym nigdy powabu? A w przeciwnym wypadku, jeżeli komary piszący sobie

tylko wymyślił, czy jest właściwie jakakolwiek szkoda płynąca z tego, żeby sobie takie komary

trochę powyobrażać? To w pewnym sensie czyni nas rodzicami stworzeń, które bez słów wcale

by nie zaistniały. Drobne literki podrywają się ze zdań i osiedlają się na mokradłach naszej

wyobraźni. Żyją, czują, karmią się naszą krwią, chociaż nas to nie boli, tak jak ich śmierć nie

boli ich wcale. Bo właśnie – to trzeba powiedzieć głośno i powiedzieć to dosadnie: nawet

wymyślone komary umierają po dobie. Ta śmierć, rzecz jasna, nie ma się nijak do śmierci

prawdziwej, brudnej, kojarzącej się z rozkładem, ale, jeżeli się temu przyjrzeć bliżej, komarom

nie robi to żadnej a żadnej różnicy. Komary prawdziwe i komary wyobrażone muszą zmierzyć

się z tym samym bezkresem niebytu, dokładnie identycznym. Uważam, że to straszne i myślę,

że się ze mną zgodzisz. Nie powinniśmy byli zostawać rodzicami tych komarów, choćby i nasze

intencje były po wszech miar dobre. Ale cóż zrobić teraz, gdy one cały czas bzyczą nam nad

uchem i nie mogą przestać się rozmnażać, nie mogą przestać umierać? Gdy ciała odkładają się

stosem i niedługo wcale nie będzie dla tych komarów miejsca, młode będą się słaniać na

trupach, ale wyobraźni to nic nie obchodzi, bo po prostu rozrośnie się przy pomocy tej starej

sztuczki z tym co czarne, cuchnące i nieskończone?

Milcz. Wszystkie pękną z przepicia.

TANIEC-GIBANIEC
„Piruet”

Taniec sztuka wielce wdzięczna.

Reklamować? Rzecz zbyteczna.

Tańczy chętnie małe dziecię,

Ze staruszkiem jest w duecie.

Tańczą młodzi, tańczą starzy,

Bo o tańcu ciało marzy.

Parkiet ciała dwa jednoczy,

Można w tańcu spojrzeć w oczy,

Piruety w nim wywijasz,

Gdyż bliskości taniec sprzyja.

Wolę z panią taniec zgłębiać,

Niż ma robić to pandemia.

Ładnie tańczyć może każdy,

Nie jedynie znane gwiazdy.

Znawcy mówią: „To dar Boga,

Co ukryty mamy w nogach.”

Wprawdzie warto mądrych słuchać,

Lecz nie trzeba tracić ducha.

Taniec będzie sercu bliski,

Nie daj wskoczyć na odciski

I przebieraj w nim nogami,

Jakbyś walczył z wiatrakami.

Tańcz na palcach, szanuj pięty,

Bądź do tego uśmiechnięty.

Gibaj się na wszystkie strony

Jak na wietrze drzew korony.

Płyń przed siebie po parkiecie,

Wszak żeglarzem jesteś przecież.

Żwawo się na boki zginaj,

Coś podobnie jak wiklina.

Nikt od ciebie nie wymaga,

Żeby zaraz robić szpagat.

Obrót w lewo, obrót w prawo,

Relaks łączy się z zabawą.

Wszystkie mięśnie mamy w ruchu,

Sadło topi się na brzuchu.

Żegluj niczym motyl w lecie

Nad łąkami z wonnym kwieciem.

Gibaj się na strony wszystkie

Jak gałązka z jednym listkiem

Albo trzcina nad jeziorem,

Gdy ją trzciniak gnie wieczorem.

Skacz jak szarak w koniczynie,

Choć strugami już pot płynie,

Zaś partnerkę ściskaj czule,

Wnet parkietu będziesz królem.

Taniec sztuką jest bezsprzecznie,

Więc przez życie przejdź tanecznie!

Tomasz Figiel

Mały Manifest Antykomunistyczny

Czy Europa przetrwa? Codzienne informacje dochodzące do nas z każdego zakątka

starego kontynentu wskazują na powolny oraz nie dla wszystkich zauważalny, lecz

postępujący rozkład cywilizacji łacińskiej. Cywilizacji budowanej przez setki lat na, wydawać

by się mogło, niezniszczalnych filarach antycznej kultury greckiej, prawa rzymskiego i etyki

chrześcijańskiej. Wybitni myśliciele, twórcy wielkich idei, genialni naukowcy i wynalazcy,

niedoścignieni władcy – wszyscy oni, mimo konfliktów, wojen i wielu nieszczęść, całe wieki

prowadzili nas do miejsca, w którym jesteśmy teraz. Do Europy, w której ludzka wolność,

dobrobyt, szacunek dla drugiego człowieka, tolerancja i patriotyzm są wartościami

najwyższymi. Czy zdołamy zachować naszą kulturę, czy też poddamy się postępującym

w ostatnim czasie działaniom, które mają na celu zniewolić człowieka w taki sposób, iż nawet

tego nie zauważy?

Unia Europejska stała się źródłem narastającego zła. W ostatnich latach uzurpuje sobie

prawo do narzucania swoich rozwiązań poszczególnym państwom i coraz bardziej ingeruje

w życie obywateli. Tolerancja, demokracja, prawa człowieka i wolność słowa stały się

sloganami, za pomocą których skrajnie lewicowi działacze manipulują opinią publiczną.

Główny budynek Parlamentu Europejskiego w Brukseli nazwano imieniem Altiero

Spinellego, działacza Włoskiej Partii Komunistycznej, którego zamysłem było stworzenie

socjalistycznego europejskiego mocarstwa, wobec którego suwerenne państwa nie będą mieć

racji bytu. Przewodniczący Komisji Europejskiej z dumą uczcił dwusetną rocznicę urodzin

Karola Marksa, architekta największych zbrodni w historii ludzkości, nazywając go

genialnym myślicielem. W niemieckim mieście Gelsenkirchen stanął pomnik Lenina, wodza

rewolucji bolszewickiej. Wiele krajów Europy Zachodniej rządzonych jest przez partie

socjalistyczne niekryjące swego zamiłowania do komunizmu. Wdrażana na siłę

wielokulturowość wypiera i niszczy rodzime tradycje i zwyczaje. Patrioci szanujący

i kochający swój kraj nazywani są faszystami. Zezwolenie na mordowanie ludzi pod postacią

ciągłego przesuwania granicy dopuszczalności aborcji i eutanazji nazywane jest wolnością.

Tolerancją natomiast określa się jedynie te opinie i zachowania, które stoją w zgodzie

z duchem marksizmu. Poprawność polityczna i mowa nienawiści to tylko puste hasła, które

mają na celu cenzurę niewygodnych dla eurokołchozu treści. Masowe przyjmowanie

arabskich imigrantów przedstawiane jest jako otwartość i wielkoduszność, a zamachy

terrorystyczne i rosnąca przemoc są bagatelizowane. Płonące katedry we Francji stały się

symbolem upadku Europy. Holandia wciąż zaskakuje nowymi pomysłami, jak dedykowane

małżeństwom homoseksualnym targi dzieci czy próba stworzenia nawozu z ludzkich zwłok.

Wszechobecna ideologia gender wpajana od najmłodszych lat pod płaszczykiem niezbędnej

edukacji seksualnej zbiera swoje żniwo w postaci demoralizacji młodego pokolenia. Całości

dopełniają europosłowie z dumą donoszący na swój kraj, który śmie sprzeciwić się polityce

Unii.

Czy istnieje koniec tego szaleństwa? Czy są granice, których neomarksistowscy

eurokomuniści nie przekroczą, aby osiągnąć swój cel, jakim jest stworzenie nowego

człowieka? Człowieka posłusznego, zniewolonego, a przy tym pozornie szczęśliwego, bo

zmanipulowanego do tego stopnia, że nie będzie widział własnych kajdan.

Jeszcze nie jest późno. Jeszcze może być normalnie. Europo, obudź się!

Improwizatorka

Stoję

Na granicy możliwości

Zanurzona

W poczuciu własnej konieczności

Obserwuje reperkusje własnych wątpliwości

W napięciu

bezdecyzyjności

Czekam

Skrolując galerię swych wyobrażeń

układając siebie na obraz fragmentarycznych zdarzeń

Chłonąc wszystkie połamane pejzaże

Rozglądam się i idę.

Nieposkromiona. Zaraz się wydarzę.

Na przystanku zawsze ktoś kogoś czeka

Pod deszczem, pod słońcem.

To miejsce, gdzie nocy

Nie ruszają się z powrotem.

Tam czas płynie powoli,

Odczuła się wieczność.

Minuty giną na postoju,

A myśli w głowie są bezmierność.

Migoczą światła ruchu drogowego,

Tuman opuścił się na dół.

Mijają autobusy żółte

Pryskając wodą z kaluż.

Droga do domu niby rękojmia,

Że wieczorem uda się oddczuć

Spokój. I ciepło ogarnia pokój.

A cisza pozostanie mnie pilnować.

Nietaniec w rytmie tańca

Nie umiem tańczyć... Chwieję się na dwóch nogach. Chyboczę bez rytmu. W ramionach partnera

zwisam jak kłoda umarłego drzewa. Trzęsę się. Telepie mną złość, bo nie znam kroków wibrowania

wokół kilku osi. Moje ciało nie poddaje się dźwiękom muzyki. Moje dłonie załamują się pod

wpływem decybeli z głośnika. Umysł ma dreszcze. Oczy zakrywa strach.

Cała drgam jak osika, jak antena, jak jesienny liść, co chce spaść na ziemię, a wiatr trzyma go przy

konarze.

Nie umiem bujać się zgodnie z nutami na pięciolinii.

Nie umiem kolebać się przy ćwierkaniu, świergocie i dzwonieniu melodii.

Nie umiem radować się poruszaniem nogami, skupieniem rąk na na talii partnera.

Nie umiem tańczyć sama.

Nie umiem unosić się ponad podłogę.

Nie pulsuje we mnie brzmienie tonów.

Naucz mnie tańczyć....

Pokaż, jak kołysać się na dębowym parkiecie. Przechyl me biodra w stronę dźwięczenia wiatru w

dzwoneczkach. Spraw, bym pląsała wśród zielonych traw i czerwonych liści. Niech moje palce

swawolą z twoimi. Otwórz me oczy, uszy i zmysły, by bawić się przy kompozycji z róż i tulipanów.

Ujmij mnie i zaprowadź do krainy szelestu barwnego niczym niebiańska harfa. Wtajemnicz mnie w

tajniki lotu ponad horyzont myśli.

Naucz mnie tańczyć.

Chcę hulać, szaleć, weselić się, świętować w imię swobody, wolności, szczerości i naturalności.

Pragnę być pożądaną i kochaną, szanowaną i cenioną, docenianą i uwielbianą.

Naucz mnie tańczyć.

Niech się zatracę w głosie klarnetu, saksofonu i waltorni. Niechaj moje serce zagra razem z duszą w

takt i akord niosących lekkość. Niechże oczy rozbłysną blaskiem migotania gwiazd na

nieboskłonie.

Zabierz mnie na bal. Nie zgubię pantofelka. Będę tam z TOBĄ....

CISZA NA WIDOWNI

Tańczę mamo. Znowu tańczę. Płynę nad sceną w skrzydlatym pas de bourrée suivi.

Patrz, jestem Odettą. Łopatki w dół, ręce – lżejsze od piór łabędzia – nienagannie w pozycji

III. Nie płacz, mamo. Pamiętasz? Jak tylko nauczyłam się chodzić, pokazałaś mi pas marché i

pilnowałaś, bym nie zaniedbywała flic-flaców. Byłaś ze mnie taka dumna. Kupiłaś mi

pierwsze body i pierwsze różowe pointy z najpiękniejszymi na świecie wstążkami. Czułam

się w nich jak księżniczka, choć zanim zdążyły się wyrobić, musiałaś kupić mi większe. Do

dziś nacieram je kalafonią... to znaczy... nacierałam... Do tamtego dnia, mamo, w którym

los niczym zły Rotbart, przepędził z naszego życia całe dobro. Nie pamiętam twarzy tamtego

człowieka. Nie pamiętam marki, ani nawet koloru tamtego samochodu. Pamiętam tylko park

po drugiej stronie jezdni, cały w złotojesiennej urodzie, jaskrawą biel pasów i – ciemność. I

zaraz potem twój znękany głos:

– Nie odchodź. Nie odchodź, córeczko.

Boże. Ile w tobie błagania, mamo. Ile nieludzko cierpliwych rozmodleń. Ile bólu.

Ty im nie wierz, że mnie już nie ma. Jestem. Jestem, mamo. Czuję przecież dotyk

twoich dłoni, ciepło twojego oddechu. Smak strachu. Słyszę, jak bije ci serce. Jeszcze

będziesz się śmiała, mamo. Jeszcze będziesz.

A ja będę Kitri, wiesz? Będę Kitri! Zawsze podziwiałaś moje fouetté, pamiętasz? I

ciągle powtarzałaś, że najładniej mi w czerwonym. Nie zdążyłam ci powiedzieć o „Don

Kichocie”. Jerzy ma być Lorenzem, a Iga Juaną. Lubisz ich oboje, prawda? Tylko jeszcze

Basilio – Piotr albo Maciek, nie wiadomo. I próby...! Na pewno trwają już próby, a ja tutaj!

Co to będzie, mamo? Jak długo tu leżę? Za oknem tylko niebo, a ja ciągle pośród tych igieł,

rurek, monitorów. Na szczęście często ćwiczę, żeby nie zesztywnieć. Frappes, albo demi-plié

relevé. Pas de chat. Pokażę ci, chcesz? O – niczego nie zapomniałam. Obiecałam ci przecież,

pamiętasz? Że pokocham taniec, że przetańczę życie za ciebie i za siebie, że sama stanę się

tańcem. I jestem nim, mamo. Jestem. Zawsze będę. Od stóp do głów, bez reszty. Widzisz,

jaka jestem giętka? Wszyscy uwielbiają moje enchaînement i ecarté .

Nie płacz, mamo, proszę.

Wiem, czujesz się jak we wnętrzu „Oskara i pani Róży”. Albo jak w szpitalnym

pokoju Jennifer Barrett. Słyszę nawet bolesny skowyt nut Francisa Laia w twojej duszy.

Mamo. Ja nie mam białaczki. Będę żyła, to był tylko wypadek. I będę tańczyła. Już tańczę,

popatrz: pas de basque. A teraz – pas de ciseaux. I może pas de ruban? Proszę bardzo!

Ładnie mi z czerwoną wstążką, prawda?

O mój Boże, spójrz, widownia aż znieruchomiała z zachwytu!

A tobie? Tobie się podobało, mamo?

Mamo...?

Gdzie jesteś, mamo?

Dlaczego nie słyszę już Laia...?

Tylko to okno pełne nieba i absolutna cisza na widowni.

Ogień i kwiat

Taniec szamana

wokół ogniska

baletem dzisiaj.

Balet wyobrażeniem

uczucia do człowieka.

Miłości kobiety

do kobiety.

Tancerki do tancerza.

Koryfeja do baletmistrza.

Taniec to opowiedziana

inaczej historia.

Bez słów, mimiki.

Balet kwiatem

budzącym uczucia.

Szaty

Szata zdobi tancerza.

Ale co to za cielisty

kostium, który zakrywa

nagość ciała?

Szata zdobi tancerza

w opowieści scenicznej

z czasów przebrzmiałych

walców, krakowiaków.

Szata elementem scenografii

romantycznej opery.

Ale co to za cieliste

kostiumy tancerzy

realizujących choreografię

bez scenografii na scenie pustej,

tylko tancerzom oddanej.

To pochwała skrywanej

ciał piękności nagiej.

Jan Wojciech Malik

Świetlistość

Skończyć się miały

skoki, kroki, piruety.

Wszyscy mieli leżeć,

kulać się na scenie.

Choreograf zadecydował:

pełzać mają jak robale.

Ziemia ubrudziła kostiumy,

raczej ich brak na nagości,

jak w dniu narodzin.

Taniec sprowadzony do parteru

prowadził do katakumb.

Tam brak światła nie pozwolił

na ocenę scenicznego dzieła.

Świetlistość sceny

triumfem tancerzy.

Jan Wojciech Malik

Trud

Dramatem historie

opowiedziane ruchem.

Historie miłości,

nienawiści, zazdrości.

Wesołość zadziwia.

Humor pokazany

ciałem tancerza.

Ile w tańcu energii!

Żyje dzieło

po nieskończoność.

Ile w tej opowieści

twórczości choreografa,

kompozycji muzyka!

Znasz ich trud?

Ty tańczysz ciałem.

Jan Wojciech Malik

Zobaczyć

Zdaje się że latają

w gęstej nocy sceny.

Zdaje się że fruwają

jak nietoperze bezszelestne.

Zdaje się że wlecą

w niepoliczoną widownię.

Nie, oni tańcząc tworzą

świat duchów scenicznych

z wyobraźni wziętych.

Tylko to trzeba umieć

zatańczyć.

Tylko to trzeba zechcieć

zobaczyć.

Jan Wojciech Malik

Chemia przeżywania

Ciemność w ciszy i cisza w ciemności,

Dopóki nie przerwie jej serca kołatanie,

Gdy w garść da się swojej publiczności

Jak kupon na loterię czekanie.

Pierwszy błysk pochwyca w gonitwę

I akcja na zabój wypełnia się pędem

Lub wolnym obrotem zamienia w modlitwę,

Pulsując spokojnie szeptanym obrzędem.

Skrypt się wypełnia - wraz z nim pamięć kończyn,

A nie ostatnie to wyliczania,

Bo chwila zagrania rodzi nowy odczyn

I kipi z wnętrzności chemia przeżywania.

Wiatr na policzkach, włosy falujące

I wzrok podąża za każdym palcem.

Dotyk skóry wybucha w hipnozę

Wzruszony wewnątrz dotkniętym tańcem.

Nie skrzeczą starością drewniane deski,

Choć nigdy wcześniej tak się nie działo,

A wyraźny trzepot skrzydeł anielskich,

Jakoby na scenę się boskość rozlało.

Znów szybkość i szelest i szum prosto w górę

Spada dynamicznie tworząc woń zwinną,

Rozpływa w powietrzu ruch i perfumę,

Z publiki mieszankę - za każdym razem inną.

Na koniec ból przeszywa po cichu,

Bo adrenalina zakrywa mu usta.

Głowa co rusz bliska jest parkietu,

Klaskanie dokoła, a źródło jak lustra.

Ciemność w ciszy i cisza w ciemności,

Każdą emocję przeżywam od nowa.

Schodzę ze sceny krokiem wnikliwości,

Bo większą jest robotą aniżeli mowa.

I.

przyjmuje stabilną pozycję. koniuszki jej palców zaczynają drżeć. delikatnie unosi głowę. całe

ciało przenika dreszcz. napięta skóra. jej stopy zaczynają zatapiać się w podłodze. ramiona

sztywnieją, plecy są wyprostowane. szyja wydłuża się. staje na palcach i wyciąga ręce ku górze.

powoli. dłonie pozostają otwarte, palce u rąk rozszerzają się. zastyga w bezruchu.

II.

jej ciało drży jakby miało rozpaść się na drobne kawałki. oczy zamknięte, sylwetka

wyprostowana, napięta niczym cięciwa. stopy napierają na ziemię całą mocą. ciężar rozłożony

jest równomiernie. pierwszy skurcz. drugi skurcz. trzeci skurcz. rozluźnienie. ręce opadają

i zawisają nad ziemią, sylwetka zgina się w pół, głowa wykonuje ruch w prawo i w lewo.

III.

rozciąga mięśnie, poszerza własne granice. bierze oddech. oddech rozlewa się po całym jej ciele,

rozpuszcza napięcie, powietrze rozpływa się na wszystkie strony. krew w żyłach płynie szybciej,

nie zwalnia dopóki oddech nie uspokoi szybkiego bicia serca. ciepłe i rozluźnione mięśnie wibrują.

płuca wzdymają się, jedna łopatka dotyka drugiej. miednica wypchnięta, pośladki skurczone. jej

nogi zaczynają pracować, w tył i przód. wciskają się w podłoże jakby szykowały się do skoku.

IV.

kieruje podbródek do klatki piersiowej, zaokrągla plecy. jej cała sylwetka zapada się, a nogi

uginają w kolanach. zastyga, rozluźnia całe ciało. wyskok. zawieszona w powietrzu wykonuje

ruch nogą. przy drugim skoku unosi drugą nogę. obie stopy, tuż przy sobie, zatrzymują się na

ziemi. kolejny wyskok. wybija się wyprostowana w powietrze, palce u stóp skierowane do dołu,

palce u rąk ku górze. napięty łuk wypuszcza strzałę.

V.

jej ruch się nie kończy, choć nie skacze dalej. trwa nieskończenie długo, choć stoi w miejscu.

VI.

po dłuższej chwili ponownie wykonuje zamach, jakby próbowała wyskoczyć, ale w ostatniej chwili

rezygnuje. mimo zmęczenia, jej ciało jest spokojne i opanowane. krew w żyłach krąży bardzo

szybko, skóra jest lekko zaróżowiona. odrzuca włosy z czoła, niektóre kosmyki przyklejają się do

mokrej twarzy. palce u rąk lekko drżą, kolana bardziej, wydając ledwo słyszalny dźwięk.

VII.

wygląda jakby zaraz miała unieść się w powietrzu, choć nic wykonuje już żadnych gwałtownych

ruchów. stoi na pewnych stopach. jej nogi są jak dwie kolumny podpierające entablaturę tułowia,

rąk i głowy. impulsy wychodzące z jej ciała, są ledwie widoczne. te mikroruchy wydają się

niespokojne. nieśmiałe i pewne jednocześnie.

VIII.

upada.

FUGA ANDAMENTO

Ziemia jest okrągła. Niebo jest okrągłe. Okno jest okrągłe. Pokój jest okrągły. Półka jest

okrągła. Książka jest okrągła. Ma okrągły grzbiet. Zgięty jak mój. Miękko opieram się

plecami o coś obłego. Pochylam. A stopy czują opór i szklany chłód.

Moje wklęsło-wypukłe ciało szuka wyjścia.

Toczę się najpierw w jedną stronę napotykając na ścianę. Potem w drugą. Boli. Głowa wtula

się w ramiona. Stopy podkurczają zginając boleśnie palce.

Na zewnątrz jest to wszystko o czym opowiadają przewracane kartki. Las. Drzewa. Domy.

Piękni ludzie. Lśniące kamyki. I dalekie drogi.

Drogo przyjdź tu po mnie. Przyjdź po mnie.

Granica między dotykiem a dotykiem. Słyszę tylko zapach liści. Czuję tylko dźwięk deszczu.

Pali mnie odległe światło. Woda jest szklana i ogromna. Szklany i ogromny horyzont lekko

drży. Z wody na ląd wychodzą dzikie zwierzęta. Wszystkie moje. Wszystkie są mną.

Bojaźliwe i wściekłe.

Z trudem oddycham. Coraz mniej tlenu. Pomylone kończyny. Lepkie włosy. Zdradliwa

wilgoć wysiłku.

Przewrót. Szalone wyciągnięcie szyi. Broda dotyka kolan. Ramię wypełnia wnętrze dłoni.

Ostatnie szarpnięcie już blaknie. Zastygam cicho. Poddaję się.

Tylko sny przenikną przezroczystość. Spotkają się ze światem. Dotkną szczytu drogi chłonąc

z niej blady pył.

Agnieszka Oknińska

Liście

Otworzył szeroko drzwi, wyniósł walizki i postawił przed drzwiami windy.

Przeciąg szarpnął oknem w dużym pokoju. Wiatr wrzucił do środka garść ciężkich, zimnych kropel

deszczu. Położył na dywanie liść, którego winna czerwień powoli przeobrażała się w ponury brąz.

Potem z impetem zatrzasnął okno, zabierając ze sobą resztki jego zapachu.

Stałam czując ucisk w piersiach. Rozejrzałam się wokół, chcąc znależć coś, co pomoże oddychać.

Ale zewsząd otaczała mnie cicha pustka. Włączyłam radio. Saksofon altowy wypełniał wnętrze

pokoju. Drażnił tęsknotą za chwilami, kiedy było dobrze. Zawieruszyliśmy się po drodze.

Dostrzegliśmy to za późno, żeby się odnaleźć. Ruszyłam w stronę łazienki. Chciałam zmyć

zmęczenie, położyć się i zasypiając zapomnieć o dniu, będącym końcem etapu w moim życiu.

Spod zamkniętych drzwi dziecięcego pokoju wypływała smużka światła. Jadwisia nie spała.

Dzielnie dawała ze wszystkim radę. Staraliśmy się przy niej nie kłócić. Rozliczenia wspólnych lat

robić poza domem. Jedyna rzecz w której byliśmy zgodni – dziecko nie powinno czuć się winne.

Dla niej nie miało zmienić się nic poza tym, że mamusia i tatuś mieszkają oddzielnie. W każdym z

mieszkań ma swój pokój i każde z rodziców kocha ją tak jak przedtem. Otworzyłam cichutko

drzwi. Jadwisia siedziała na łóżku trzymając w ręku długą gałąź, którą dziś przyniosła ze spaceru.

Niewielka lampka nocna stojąca w kącie kładła się ciepłym światłem na gałęzi. Potrząsała nią ze

zniecierpliwieniem. Na policzkach widziałam wysychające łzy. Siadłam koło niej, czekając, aż się

odezwie. Przez chwilę potrząsała gałązką po czym odłożyła ją na bok i patrząc mi smutno w oczy

powiedziała, że nie chcą tańczyć. Zanim zdążyłam odpowiedzieć zadała pytanie, które jeszcze

większym ciężarem siadło mi na piersiach – Czy tatuś już mnie nie kocha. Spytała czy będzie na jej

występie, a on nie odpowiedział. Nawet nie spojrzał na nią tylko trzasnął drzwiami.

Łezki znów zaczęły płynąć po zaróżowionych policzkach. Jadwisia od niedawna brała udział w

zajęciach baletowych. Następnego dnia miał być jej pierwszy występ. Odparłam, że kocha, tylko

był smutny i nie chciał jej martwić. I, że to wiatr trzasnął drzwiami. Możemy zadzwonić do taty i

spytać, ale najpierw roztańczymy listki - zaproponowałam. Chwyciła gałąź i zaczęła nią mocno

potrząsać. Zaciskała paluszki, aż było widać bielejące kostki. Odbijające się cieniem na ścianie

listki wydawały się wystraszone, nerwowo kręciły się w miejscu. Otuliłam jej rączkę ciepłem

własnej dłoni. Zbliżyłam usta do gałązki i zaczęłam delikatnie dmuchać w listki.

Zaczeły się poruszać. Najpierw powoli, potem coraz szybciej i odważniej. Wydawało się, że

wysuwają stopy i kręcą piruety. Twarz Jadwisi się rozluźniała. Puściła moją dłoń, stanęła przed

gałązką i patrząc na liście zaczęła naśladować ich ruchy. Dmuchnęłam, a liść wyrzucił ogonek

wysoko w górę. Ona zrobiła to samo. Wysuwając do przodu palce stóp, wyrzuciła nogę mocno do

przodu. Po chwili zrobiła to samo z drugą. Dmuchałam, a liście cieniem tańczyły na ścianie.

Jadwisia każdym powtarzanym ruchem wydawała się zrzucać płaszcz smutku. Jej ruchy były coraz

lżejsze, coraz bardziej sprężyste. Długie nóżki gładką linią zataczały w powietrzu kólka. Ramiona

miękkim półkolem zamkniętym złożonymi dłońmi kręciły w powietrzu ósemki. Buzię coraz

bardziej rozszerzał uśmiech. Wybiegła do pzedpokoju wołając -mamo jszcze ten- i wróciła z

wyjętym z kieszonki kurtki klonowym spadochronkiem. Wręczyła mi go śmiejąc się, a ja

podniosłam wysoko i spuściłam, widząc jak kręcąc piruety łagodnie opada. Jadwisia też zaczęła się

obracać, coraz szybciej. Gumka do włosów spadła z rozlużnionego kucyka. Rozpuszczone włosy

wydawały się tańczyć, smagając co chwilę spoconą twarz.

Cichą pustkę mieszkania wypełnił jej śmiech. Tańczyła, coraz szybciej. Z coraz większą odwagą

przymując nowe pozycje. Jej drobne stopy prawie nie dotykały ziemi. Nagle zadzwonił telefon.

Jadwisia odebrała. Zastygła na moment, a później wykonując w przedpokoju salto, zrzucając przy

okazji ubrania z wieszaka krzyknęła, że tato dzwonił pytając o której jutro zaczyna się występ.

Ucisk na piersiach zelżał.

„SPARALIŻOWANA”

Joanna Ostańska-Zamojska

TANIEC JUŻ TYLKO W MOJEJ GŁOWIE

BUSZUJE, SZALEJE, PRZEKSZTAŁCA I UZDRAWIA -

ME MYŚLI

ZAMYKAM OCZY

ODPŁYWAM

ŚNIĘ

WIDZĘ TO, CO DZIEJE SIĘ W MOIM CIELE -

ZE MNĄ

CZUJĘ LEKKOŚĆ, NAMIĘTNOŚĆ, ZMYSŁOWOŚĆ

RUCHÓW

WIRUJĘ

PRAGNĘ NARODZIĆ SIĘ

JESZCZE RAZ,

JESZCZE RAZ

POCZUĆ NIEOKIEŁZNANĄ

SIŁE,

SIŁE

NATURY, UMYSŁU I CIAŁA

MOJE DŁONIE, STOPY

SPARALIŻOWANE

PRZEMAWIAJĄ

BUDZĄ MNIE I PORYWAJĄ

Z

OTCHŁANI RZECZYWISTOŚCI

UNOSZĘ SIĘ...

TAŃCZĘ...

RYTMICZNE BICIE SERCA

SPOKÓJ...

WOLNOŚĆ...

RADOŚĆ...

ODDYCHAM...

PODKNIĘCIE!

SPADAM... POWOLI...

CORAZ SZYBCIEJ

CIEMNOŚĆ...

WRACAM...

UDERZENIE!

BUDZĘ SIĘ

OTWIERAM OCZY

RZECZYWISTOŚĆ, KTÓRA PRZYKUŁA MNIE DO ŁÓŻKA

JUŻ NA ZAWSZE

PRZERAŻENIE...

NIE MOGĘ SIĘ PORUSZYĆ...

ZASTYGAM...

ROZPACZ...

STRACH...

ŁZY...

Natalia Pastewska-Sorokowska
18-19 września 2021 r.

Bielska Jesień 2019

- olej na aluminium

Wśród na pozór spokojnych

sielskich pól

w całkowitej

przejmującej ciszy

tańczy

smuga dymu

unoszona powiewem krzywczańskiego wiatru

Szarobrunatne kłęby

nieśpiesznie wirują

wprawiane w ruch

pędzlem Artysty

w powolnym tańcu

obejmują

łąki, pola

aż po zamglony

stalowoszary horyzont

Kto i dlaczego rozniecił ogień?

Czy to jeszcze niewinne wypalanie traw

czy może tajemniczy rytuał?

Malarz nanosi kolejną warstwę olejnej farby

na pokrytą sokiem z czosnku

blachę

Ogień trawi już

niemal całą powierzchnię aluminium

wdziera się do płuc

gryzie, kąsa

tamuje oddech

Chłodno żarzy się

polano

jedyny ślad życia

Życie zamarło

tętno ustało

jeśli nie taniec*

u kołyski teatru stał taniec i pierwszym aktorem był tancerz (I. Duncan)

jeśli nie taniec nas uzdrawia/ jeśli to taniec sprawia że ulatujemy/ jak ptaki

w przestworza/jeśli nie taniec pcha nasze ciała/ w figury napowietrzne/ w góry

i nad morza bezkresne/ sargassowe ciemne czerwone i słone/ i jeszcze

doczepione do mundurów ciał/ jak promień gasnącego słońca (albo ich

wielokrotności)/

w szmer muzyki sfer/ gdzie od czasu do czasu uwikłane/ w algebrę słów

i geometrie powtórzeń/ zręcznych obrotów ziemskich ciał/ które dryfują niby

rzucone w przestrzeń kamienie/ obrastające w dusze/ wykrzesane z czterech

żywiołów/ głoszące pochwałę tego i następnych światów/ w dowolnej

kolejności/ tańcz tańcz tańcz bo przecież już/ gaśnie noc a gwiazdy/ nad

srebrnymi jeziorami toną/ odchodzą w niepamięć/ i rodzą się nowe planety/

łodzie płyną

w spokojnej toni/ mowa staje się niepojętą/ rzeczy niepotrzebnymi/ i tylko

szybki ruch rąk, wierzganie stóp/ czarownych ruch/zaledwie/ wirowanie palców/

pozwoli od czasu/ do czasu dotknąć/drapieżnych chmur/ tak nieprzychylnych

ludziom/ lecz szczodrze obdarzających artystów/ złotym deszczem/ kiedy

samotni wracają do domów z zapałem i papieru/ krztusząc się od nadmiaru

spojrzeń westchnień zauroczeń wspomnień doznań emocji/ sentymentów

ekscytacji poruszeń/ wzruszeń sentymentów wrażeń/ namiętności czułości

egzaltacji uczuć i afektów/ i tylko nieustanna rytmika/ ruchów dynamika/

woltyżerka podobłoczna/ i gorączka neurologiczna i krwotoczna/ pcha ciało

w pulsie/ najwyższym ku sferom nieobjętych grawitacją potoczną/

a to w chodzony goniony krzesany krakowiak kujawiak/ i tylko mamy wiarę

niepełną nieudaną/ i niesprawdzoną że już powoli dorastamy do niuansów

powietrza/ jego odsłon/ dyskretności i wieloznaczności/ i wtedy już tylko/

medytujemy o podniebności/ o swobodzie ramion uniesionych ku planetarnym

szlakom/ w obrazach głuchej pantomimy rozkoszy która wiedzie

nas na pokuszenie/ a to w mazur oberek olender/ polonez trojak zbójnicki/

korowodami spektakli piękna/ co trwa tylko przez chwilę/ potem znika

w zmęczeniu i zapomnieniu/ jak czułe pożądanie/ ciemniejący wiatr co wieje

z okolic piekła/przez czyścowe góry/ aż po najczulsze miejsca rajskiego ogrodu

rozkoszy/ aż wyczerpane wyzwolone cielesne tworzywo/ rozpuści się

w eterycznych powłokach powietrza/ uwolnione od fabuł i scenariuszy/

władających wyobraźnia i umysłem/ aż w odnajdzie się w labiryncie

niejednoznaczności/ które w każdej chwili mogą nastać jak rządy obcych

królów/ i odebrać niepodległość planety tancerzy/ która dryfuje koncentrycznie

w pustce kosmosu/ bo jeśli taniec nas nie ocali to …

22 czerwca

chłód przeżywa moje ciało

może to jednak niepokój

zastanawialiście się kiedyś, dlaczego ludzie tańczą?

myślę o tym każdego dnia,

a może

to pytanie zostało jednak źle zadane,

a gdyby tak zmienić szyk

tak po staropolsku

a jakby zapytać tańca

Po co mu ludzie?

Na długim dębowym stole walały się wielkie góry jedzenia, od talerzy pełnych kartofli z

koperkiem, mis z sałatkami, przez wielkie cielska świń i jagniąt, upieczonych na ciemny brąz i

przyozdobionych owocami pływającymi w gęstym tłuszczu, po kopce najprzeróżniejszych

ciast, ugniecionych na za małych talerzach, obklejonych ciemną czekoladą, złocistym

karmelem, białymi wiórami kokosa lub orzechami. Wzdłuż stołu, nie szczędząc sobie jadła i nie

obchodząc przy tym jakichkolwiek manier, siedzieli lordowie i rycerze, wszyscy równie dumni

co głośni, uradowani obfitą wieczerzą popijali ciepłe wino w kolorze krwi i smaku zgoła

podobnym. Wielcy mężczyźni, o brzuchach bardziej przerośniętych od ich mięśni – choć nie

wszyscy podlegali tej zasadzie – gęstych brodach, często długich, sięgających do blatu stołu czy

jeszcze dalej, o łysych głowach lub niezadbanych, gęstych włosach, rosnących dziko niby

chwasty na polu przekrzykiwali się wzajemnie, prowadząc zażarte dyskusje. Siedzieli w

równym rzędzie, tylko z jednej strony stołu, przeto wyraźnie widzieli tylko sąsiadów, aby zaś

porozmawiać z kimś siedzącym kilka krzeseł dalej musieli się wychylać, maczając przy tym

swe brody w tłuszczu i winie, i przekrzykiwać rumor panujący przy stole.

W samym centrum zasiadał lord Renly - na którego przybycie urządzono ucztę – w

złocistej szacie byłby się wyróżniał z tłumu, w owym towarzystwie nikt jednak specjalnie nie

podziwiał wymuskanych strojów, nie spodobał im się też brak brody – coś rzadko spotykanego

w ich stolicy, gdzie broda była odznaką męskości – na twarzy młodzieńca, który regularnie golił

się, dbając przy tym o higienę, czego nie można było powiedzieć o żadnym z pozostałych

ucztujących. Z wyjątkiem może dziwnego człowieka siedzącego po prawicy lorda Renly’ego –

ten nazwał go swym przyjacielem, na imię mu było Walter, również nie posiadał brody,

wyróżniał się za to długimi, bujnymi włosami złocistej barwy. Od początku biesiady nie

powiedział ani słowa, nie podzielał też humoru pozostałych, siedząc wciąż z kamienną, nie

zmieniającą wyrazu twarzą. U pasa przyczepionych miał wiele sztyletów, małych siekierek,

shurikenów, dziwnych, półkolistych ostrzy i przedmiotów bitewnych, które ciężko było

zidentyfikować ludziom z północy. Chodź nikt inny przy stole nie miał przy sobie broni, to

Walter nie wyróżniał się swoim uzbrojeniem, gdyż zdawało się ono tak mocno współgrać ze

swoim właścicielem, jakby było częścią jego ciała.

- Jeden człowiek z północy wart jest dziesięciu ludzi z południa! - orzekł lord Renly, na co

wszyscy wokół zawtórowali mu głośnym krzykiem.

- Więcej jak dziesięciu ludzi – dopowiedział tęgi wielkolud o gęstej, rudej brodzie – każdy z nas

jest większy, silniejszy i szybszy od południowych pieszczoszków!

- Aaaj! - zakrzyknęli radośnie olbrzymi.

- Mój drogi – zaczął mówić lord Renly nieco ślamazarnym głosem, świadczącym o niezupełnie

trzeźwym rozumie – nie siła czy szybkość tworzą dobrego rycerza. Wiesz, czym cechuje się

prawdziwy rycerz? - spytał, rumor przy stole zaś nieco przycichł, gdy wszyscy wpatrywali się

w Renly’ego, czekając na odpowiedź.

- Refleks! – zakrzyknął młody lord – Refleks to cecha najlepszych rycerzy. I tylko ludzie z

północy ją mają! - po tych słowach wziął do ręki jabłko, z którego skapywał wciąż ciepły

tłuszcz i cisnął nim w przód sali – Walterze!

Jego przyjaciel, siedzący do tej pory w ciszy, w mgnieniu oka poderwał się z krzesła i nim

ktokolwiek zdążył spostrzec, co zamierza uczynić, z jego ręki wystrzeliło ostrze, które

zaświszczało w powietrzu, przebijając się przez wciąż lecące jabłko i wbijając się w dębowe

drzwi na końcu sali. Dwie szczątki owocu odleciały w różne strony, tryskając przy tym sokiem.

Cała sala zakrzyknęła z podziwu, unosząc kufle z winem i wiwatując długowłosemu, najbliżej

mu siedzący poklepywali go po plecach. On zaś usiadł, wpatrując się w jedzenie z tym samym,

kamiennym wyrazem twarzy.

ZIELNIK to piąty choreograficzny film w reżyserii Iwony Pasińskiej.

ZIELNIK

wystąpili i współtworzyli

artyści-tancerze Polskiego Teatru Tańca:

Evelyn Blue

Kacper Bożek

Julia Hałka

Paulina Jaksim

Patryk Jarczok

Jerzy Kaźmierczak

Zbigniew Kocięba

Katarzyna Kulmińska

Dominik Kupka

Daniel Michna

JinWoo Namkung

Pau Perez-Pique

Katarzyna Rzetelska

Sandra Szatan

Zofia Tomczyk

Emily Wong-Adryańczyk

scenariusz i reżyseria:

Iwona Pasińska

muzyka:

Edward Grieg

zdjęcia:

Marek Grabowski

montaż:

Edyta Pietrowska

korekcja barwna i postprodukcja:

Mirosław Feliks Mamczur

scenografia i kostiumy:

Andrzej Grabowski

asystent ds. kostiumów:

Adriana Cygankiewicz

kierownik planu:

Dariusz Szych

obsługa planu:

Bartłomiej Baran

Adriana Cygankiewicz

Michał Drozda

Przemysław Gapczyński

Zuzanna Majewska

Grzegorz Potocki

organizacja planu:

Robert Chodyła

koordynacja projektu:

Alicja Hafke

W filmie wykorzystano fragmenty suity Peer Gynt op. 1 autorstwa Edwarda Griega

w wykonaniu

Trondheim Symfoniorkester & Opera

pod batutą Han-Na Chang

Polski Teatr Tańca dziękuje Trondheim Symfoniorkester & Opera

za udostępnienie nagrania i zgodę na wykorzystanie utworu.

produkcja:

Polski Teatr Tańca

Instytucja Kultury Samorządu Województwa Wielkopolskiego

koprodukcja:

Instytut Adama Mickiewicza

©

Polski Teatr Tańca i Instytut Adama Mickiewicza

2021

****

performed and co-created by

the artists-dancers of the Polish Dance Theatre

Evelyn Blue

Kacper Bożek

Julia Hałka

Paulina Jaksim

Patryk Jarczok

Jerzy Kaźmierczak

Zbigniew Kocięba

Katarzyna Kulmińska

Dominik Kupka

Daniel Michna

JinWoo Namkung

Pau Perez-Pique

Katarzyna Rzetelska

Sandra Szatan

Zofia Tomczyk

Emily Wong-Adryańczyk

written and directed by:

Iwona Pasińska

score:

Edward Grieg

camerawork:

Marek Grabowski

editing:

Edyta Pietrowska

colour correction and post-production:

Mirosław Feliks Mamczur

scenic design and costumes:

Andrzej Grabowski

costume assistant:

Adriana Cygankiewicz

set manager:

Dariusz Szych

set maintenance:

Bartłomiej Baran

Adriana Cygankiewicz

Michał Drozda

Przemysław Gapczyński

Zuzanna Majewska

Grzegorz Potocki

set organization:

Robert Chodyła

project coordination:

Alicja Hafke

The film uses excerpts from the suite Peer Gynt op. 1 by Edward Grieg performed by

Trondheim Symfoniorkester & Opera

conducted by Han-Na Chang

The Polish Dance Theatre would like to thank Trondheim Symfoniorkester & Opera

for providing the recording and the permission to use the piece.

produced by:

Polish Dance Theatre

Institution of Culture of the Self-Government of the Wielkopolska Region

co-produced by:

Adam Mickiewicz Institute

Polish Dance Theatre and Adam Mickiewicz Institute

2021